چاپ هلیوگراور گونه‌ای از چاپ‌های برجسته محسوب می‌شود که در آن از کلیشه‌های فلزی (غالبا چدنی) استوانه‌ای شکل استفاده می‌شود که طرح‌های مورد نظر به تفکیک رنگ، بر روی آن‌ها حک می‌شود. این روش چاپ به دلیل استفاده از کلیشه‌های چدنی برای چاپ تیراژهای پائین مقرون به صرفه نیست.
چاپ هلیوگراور عموما برای چاپ بر روی سطوح نایلونی (ترس بافان، سلوفان، متالایز) کاربرد دارد. سیستم چاپ گراور از جمله روش‌های چاپ گود است. روشی مناسب برای چاپ با کیفیت بسیار بالا که قادر است تصاویری با سایه روشن‌های به هم پیوسته درست همانطور که در یک تصویر عکاسی شده دیده می‌شود را به وجود آورد.
در روش صنعتی گراور رول موسوم به روتو گراور از سیلندرهای فلزی (از جنس مس) استفاده می‌کنند که تصاویر به صورت حفره‌های ذره بینی (و البته معکوس) بر روی آن‌ها گود شده‌اند. این سیلندرها با استفاده از روش‌های آنالوگ (مکانیکی – شیمیایی و فتو شیمیایی) یا روش‌های دیجیتالی گود شده و ساخته می‌شوند.
مهمترین ویژگی های چاپ گراور
اثر چاپی در روش گراور با انتقال مرکب از درون حفره‌هایی است که بر روی سیلندرهای مسی حک شده‌اند. این حفره‌ها شکل‌های مختلفی دارند (مربع، دایره، بیضی). اما از لحاظ اندازه دهانه و عمق به ۳ دسته تقسیم می‌شوند :
- حفرهایی که اندازه دهانه و عمق متغیر دارند.
- حفره‌هایی که اندازه دهانه برابر ولی عمق متغیر دارند.
- حفره‌هایی که عمق برابر ولی اندازه دهانه متغیر دارند.
- تعداد حفره‌ها گاه در ۱ اینچ مربع به ۲۲/۵۰۰ (۲۲/۵۰۰ نقطه در ۲/۵۴ سانتی متر) می‌رسد.
- تفاوت بین اندازه دهانه و عمق حفره‌ها باعث به وجود آمدن سایه روشن‌ها و چاپ شدن تراکم‌های متفاوتی از تصویر می‌شود. یک حفره با دهانه بزرگ‌تر یا عمق بیشتر قادر است تا میزان مرکب بیشتری را در خود جای داده و فضای بزرگ تر یا رنگی تیره‌تر از تصویر در حال چاپ را ایجاد کند.
- قسمت‌هایی از سیلندر که فاقد هر گونه حفره‌ای هستند در واقع بخش‌های بدون تصویر خواهند بود.
- حفره‌های با اندازه دهانه و عمق برابر در گذشته بیشتر استفاده می‌شدند.
- حفره‌های نوع دو و سه هم امروزه کاربرد دارند. با استفاده ار این حفره‌ها انعطاف بیشتری برای رسیدن به کیفیت چاپ بالا با در نظر گرفتن سطوح مختلف چاپ شونده به وجود می‌آید.
- برای چاپ روی لفاف‌های بسته‌بندی بیشتر از حفره‌های با دهانه برابر و عمق متغیر استفاده می‌شود.
- برای چاپ‌های با کیفیت بالا از حفره‌های با دهانه و عمق متغیر استفاده می‌کنند.
- تصاویر چاپ شده با روش گراور به دلیل بالا بودن تعداد نقاط چاپی روی سیلندر یا همان حفره‌ها از کیفیت بالایی بر خور دارند. البته سیلندر و روشی که برای حکاکی آن بکار می‌رود تعیین کننده ترین قسمت کار است.
- یکی از ایرادات استفاده ار روش گراور مربوط به چاپ حروف است. گرچه حروف چاپ شده با این روش خوب هستند اما نسبت به حروفی که با دیگر روش‌های چاپی مانند افست به وجود می‌آیند قابل مقایسه نیستند. در واقع حروف چاپ شده در روش گراور به خاطر تبدیل شدن حروف به حفره‌های چاپی همانند حروف چاپ شده با افست واضح و تیز و صاف نیستند.
محاسن چاپ گراور
کیفیت بالا – سرعت بالا – قابلیت چاپ نزدیک به تصاویر سایه روشن پیوسته – رنگ سیاه پرمایه – قابلیت چاپ حتی بر روی سطوح چاپ با کیفیت پایین – صرفه اقتصادی بالا در چاپ‌های با تیراژ بالا – سرعت بالای چاپ بعد از فرآیند آماده‌سازی سیلندر.
معایب چاپ گراور
چاپ شدن حروف به صورت نقطه سایه (ترامه) – استفاده از مرکب‌های وابسته به حلال – محدود بودن استفاده به چاپ‌های با تیراژ بالا – گران بودن اعمال اصلاحات و تغییرات بر روی سیلندر ساخته شده و ترجیح ساخت سیلندر مجدد در این حالت – نمونه‌گیری بسیار گران
